آیا می دانید که گز گز انگبین اصفهان از نوعی حشره تولید می شود؟ شاید برایتان جالب باشد ولی گز انگین حاصل فعالیت حشره تولید گز است. این حشره با فعالیتی که روی تنه درخت انجام می دهد، ماده ای شیرین با خاصیت بالایی را تولید می کند. در ادامه همراه ما باشید تا به صورت کامل در مورد حشره تولید گز صحبت کنیم.
گز انگبین چیست و چطور تولید می شود؟
مهمترین ماده ای که در تهیه گز اصفهان از آن استفاده می شود، گز انگبین البته گز بیدمشکی کرمانی است. این ماده، از مانهای معروف و منحصر به فرد ایران است. گیاه گون گز اصفهان، در مناطق سرد استپی و در ارتفاع 2 تا 3 هزار متری، بالاتر از سطح دریا رشد می کند. در بعضی کشورها، مانند عراق و ترکیه، این گیاه نیز رشد خواهد کرد. اما تنها جایی که حشره مولد دارد، محدود به مناطق کوهستانی و سردسیر ایران مانند اصفهان، چهارمحال و بختیاری و لرستان است. بیشتر بخوانید:بیدمشک و خواص دارویی بی نظیرش | گز پسته بیدمشک
گیاه گون
در گذشته، به دلیل رشد زیاد گیاه گون در طبیعت و برداشت به موقع آن، از این ماده مفید و موثر در تولید گز اصفهان، استفاده میشد. امروزه به دلیل عدم حفظ منابع طبیعی و کاهش رشد این گیاه در طبیعت، از سایر گیاهان مشابه استفاده می شود. این گیاهان شامل ترنجبین و شیرخشت است. البته گزی که با انگبین تولید می شود، لطیف تر و خوشمزه تر است. این گز، رطوبت بیشتری را در خود حفظ کرده و تا مدتهای طولانی نرم تر و تازه تر باقی می ماند. تکثیر گیاه گون، با کاشت بذر گیاه که به رنگ سبز زیتونی است، انجام می گیرد. این گیاه، به صورت بوته ای و دارای برگهای بیضی و‌کوچکی است. شکوفه های آن، سفید رنگ و شبیه به پروانه است. این گیاه در جهت افقی رشد می کند. ارتفاع این گیاه بیشتر از یک متر نمی باشد.معرفی کامل حشره تولید گز انگبین
این حشره تولید گز اصفهان، در تمام فصل زمستان، بر روی سرشاخه های گیاه باقی می ماند. با آغاز فصل بهار و جوانه زدن برگ ها، حسره شروع به تغذیه از شیره گیاه می کند. بعد از رشد برگ ها، رمان تخم گذاری حشره ماده شروع می شود. سپس پوره حشرات با فرو کردن خرطوم خود در گلبرگ ها، از شیره گیاه تغذیه می کنند. پس از مدتی، مواد قندی اضافه بر نیاز پوره ها، از منافذی که در انتهای بدن آنها قرار دارد، خارج میشود. این مواد قندی، به علت مجاورت در هوای آزاد، منجمد شده و به شکل رشته های بلند در انتهای بدن پوره متصل می مانند. هرچقدر هوا گرم تر می شود، رشد پوره ها و مکیدن شیره گیاه توسط آن ها، افزایش پیدا می کند. با این کار، حجم موادی قندی خارج شده از بدن پوره ها افزایش پیدا می کند. در نهایت با فرارسیدن نیمه شهریور، برداشت این گیاه توسط کشاورزان و مردم بونی منطقه آغاز می شود. توجه به کاشت و برداشت این گیاه، می تواند سود آوری زیادی برای مردم منطقه و در نهایت رونق اقتصادی کشور داشته باشد. زیرا رسد طبیعی این گیاه و مساعد بودن شرایط منطقه، دو عامل مهم در کسب درآمد بالا بدون نیاز به صرف هزینه های اضافی از سوی دولت است. این کار رسیدگی و توجه خاص مسئولین و دولتمردان را می طلبد.بهره برداری از محصول حشره تولید گز اصفهان
بهره برداری از محصول تولید شده توسط حشره تولید گز از درختچه گز اصفهان به منطقه و آب و هوای آن بخش بستگی دارد. اما اصولا از این کار که به گز تکانی شهرت دارد، از نیمه شهریور ماه شروع و تا نیمه مهر ادامه پیدا می کند. برای بهره برداری از محصول حشره تولید کننده گز، از الک یا کم و یک ارابه کودی استفاده می شود. در زبان محلی به این بازار کمسیله نیز گفته می شود.اما سیله چیست؟
سیله پوست دباغی شده بز یا گوسفند است که به صورت چوب کمانی شکل درست شده است. همچنین وسط آن کمی گود بوده و در انتهای آن یک دسته وجود دارد. برای گز تکانی یک شخص در زیر تاج درختچه قرار میگیرد. سپس با دست دیگری ارابه کودی یا چوب دستی را آرام به شاخه ها می کوبد. به این ترتیب ماده تولید شده توسط حشره تولید گز، به آرامی تکانده شده و جمع آوری می شود.تعداد دفعات گز تکانی چگونه است؟
برداشت های اولیه، به دلیل وجود گرد و خاک بر روی بوته ها، مرغوب و مناسب نیست. برداشت های آخر نیز به دلیل کم شدن و ریزش برگها، مناسب نیستند. وزش باد و بارش باران نیز باعث از بین رفتن و ریختن محصول می شود. با تمام این اوصاف، در سال هایی که محصول پر بار بوده است، 5 تا 10 مرتبه با فاصله زمانی چند روزه، برداشت خوبی از محصول خواهند داشت. از بوته هایی با میانگین سنی بین 8 تا 10 سال، بین 150 تا 200 گرم گز انگبین خالص برداشت می شود.گز اصفهان زعفرانی محبوب ترین گز دهه 90
تعیین محبوب‌ترین گز در یک دهه خاص کار دشواری است، چرا که سلیقه افراد متفاوت است و در طول زمان نیز تغییر می‌کند. با این حال، می‌توان با بررسی برخی منابع به اطلاعات جالبی در این زمینه دست یافت. طبق گفته‌های آقای کرمانی، تولیدکننده گز، گز زعفرانی برای اولین بار در سال 1395 توسط ایشان تولید شد و انقلابی در صنعت گز ایجاد کرد. این گز به دلیل رنگ جدید و طعم منحصر به فردش به سرعت مورد استقبال قرار گرفت و به یکی از محبوب‌ترین شیرینی‌های ایرانی تبدیل شد.
علاوه بر این، شواهد دیگری نیز وجود دارد که نشان می‌دهد گز زعفرانی در دهه 90 محبوبیت زیادی داشته است. به عنوان مثال، در نتایج جستجوی گوگل برای عبارت "گز زعفرانی" در این دهه، شاهد افزایش قابل توجهی هستیم.
فروشگاه‌های آنلاین گز
همچنین، برخی از فروشگاه‌های آنلاین گز که در این دهه فعالیت داشته‌اند، در وب‌سایت خود گز زعفرانی را به عنوان یکی از پرفروش‌ترین محصولات خود معرفی کرده‌اند.
در حال حاضر، گز زعفرانی در انواع مختلفی از جمله لقمه‌ای، آردی و بریده شده تولید میشود. زعفران یکی از گران‌ترین ادویه‌ها در جهان است و به همین دلیل، گز زعفرانی از جمله گزهای گران‌قیمت محسوب میشود.محبوبیت گز زعفرانی در دهه 90
- خواص زعفران: زعفران ادویه گرانبهایی است که به دلیل خواص سلامتی متعدد، از جمله خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی، شناخته شده است. استفاده از زعفران در گز، می‌توانست به عنوان یک مزیت سلامتی برای این محصول تلقی شود.
- تغییر ذائقه: در سال‌های اخیر، ذائقه مصرف‌کنندگان به سمت شیرینی‌های با طعم و عطر قوی‌تر گرایش پیدا کرده است. گز زعفرانی با طعم و عطر خاص زعفران، می‌تواند به خوبی این ذائقه را ارضا کند.
